Om te zorgen dat de afstelling juist is wordt hier uitgelegd hoe de ontsteking het beste afgesteld kan worden.
De ontsteking afstellen is niet zo heel erg ingewikkeld. Het kost wel even wat tijd en misschien geld om eventuele versleten delen te vervangen.
Benodigdheden voor het afstellen:
- - Bougiesleutel
- Voelermaatje
- Schroevendraaier
- Schuifmaat (of een speciale voorontstekings-afsteller)
Als eerste haal je de bougie uit de cilinder met de bougiesleutel en verwijder je het vliegwieldeksel.
Om er makkelijk bij te kunnen is het verstandig om het hele linker carterdeksel eraf te halen.
Hieronder zit het vliegwiel waarin zich de ontsteking bevindt. In het vliegwiel zitten een aantal (afhankelijk van het model van je brommer), soort ovale, gaten.
Als je hierdoor kijkt zie je twee spoelen, een condensator en de contactpunten. Als je het vliegwiel met de hand roteert zie je deze punten openen op een bepaald moment.
Bougie
Eerst is de bougie aan de beurt. Als je een tijd geen nieuwe bougie hebt gekocht is het aan te raden eerst een nieuwe te kopen. Welke warmtegraad je bougie moet hebben hangt af van de temperatuur die je cilinder bereikt (dus hoeveel toeren deze maakt):
Een B6 kan in een brommer die standaard is met langzame pijp;
Een B7 kan in een brommer die standaard is met snelle pijp;
Een B8 kan in bijna alle andere setups, ook 60cc;
Een B9 in brommers die enorme toerenmakers zijn met enorme compressie en nooit langzaam rijden. Een B9 blijft niet heel als hij niet heet genoeg wordt, dus ik raad hem niet vaak aan.
Let wel: Bij lage toeren slaat een bougie met een hogere warmtegraad wel sneller vet, dit resulteert in stotteren, afslaan of overlijden van de bougie.
Veel mensen denken dat als ze een nieuwe bougie halen, bijvoorbeeld een NGK of Champion, dat de bougie meteen gebruikt kan worden.
Dit is echter bijna nooit zo. Dit komt omdat de afstand tussen de elektroden vaak niet goed is.
Deze afstand moet 0,6 - 0,7mm zijn en dit is te meten met een voelermaat. Een voelermaat is een stukje gereedschap dat bestaat uit meerdere plaatjes metaal van verschillende diktes. Hiermee meet je dus de afstand tussen de electroden en stel je ze, als dat nodig is, bij.
Draai na het stellen van de bougie deze nog niet (terug) in het blok, want je moet er nog bij kunnen met een schuifmaat.
Contactpunten
Nu zijn de contactpunten aan de beurt. Deze zitten bovenin het vliegwiel als je door de sleuven kijkt. Met de bevestigingsschroef waarmee de contactpunten op de grondplaat zit gemonteerd kan je de afstand tussen de punten stellen. Dit doe je door de bevestigingsschroef los te draaien en in de nokjes en inkepinkje het bovenste puntje met een schroevendraaier naar boven of naar beneden te duwen (dus dat 'ie verder of minder ver opengaat).
Heb je nieuwe contactpunten, dan moet je de punten even goed schoonmaken met een dubbelgevouwen waterproof schuurpapier. Soms is dit ook nodig bij brommers die niet starten an lang stilstaan. Soms moet je nieuwe contactpunten ook wat bijbuigen zodat de punten echt recht op elkaar staan.
Voorontsteking
Vervolgens moet het tijdstip van ontsteken afgesteld worden.
Je schuift de schuifmaat open en stopt de pen van de schuifmaat in het bougiegat. (als je een voorontstekings-afsteller hebt, draai je deze in het bougiegat)
De schuifmaat druk je tegen de cilinder aan, zo dat de schuifmaat niet verder kan en de pin die uit de schuifmaat komt, in de cilinder zit.
Nu draai je twee keer rechtsom aan het vliegwiel. Dan heb je met je schuifmaat het bovenste dode punt opgemeten ten opzichte van de cilinderkop. (met een voorontstekings-afsteller moet je het dode punt zoeken door aan de moer te draaien totdat je het bovenste dode punt hebt gevonden).
Bij de schuifmaat heb je nu een waarde gevonden. Tel bij deze waarde de voorontsteking op en zet de schuifmaat vast. (bij een voorontstekings-afsteller draai je de moer een x aantal nummertjes vast)
De voorontsteking voor een FS1 ligt tussen de 1,6 en 1,8mm (bij een snelle FS1 1,8 en bij een originele 1,6). Sommige tamelijk snelle FS1's lopen het best op 2mm voor BDP
Dan draai je aan het vliegwiel zodat de zuiger om het ODP zit en dan steek je de schuifmaat weer in de cilinder.
Hierna ga je voorzichtig draaien aan het vliegwiel totdat de zuiger tegen de schuifmaat aantikt (die je in het bougat hebt gestopt).
Op het moment dat je zuiger de schuifmaat raakt, moeten je contactpunten beginnen te openen, dit houdt in dat je de ingestelde voorontsteking hebt. Als je het moeilijk vindt om dit te zien, dan kun je een vloeitje tussen de punten steken. Zodra ze beginnen te openen kun je het vloeitje bewegen.
Een andere manier is het gebruiken van de merktekens. Binnen je vliegwiel zit een stripje metaal voor een gat. Dat kan aan de condensator vast zitten, of op een spoeltje erbij geschroefd. Op het vliegwiel staan een kerfje als merkteken. Ik zou deze merktekens alleen gebruiken als ik zeker wist dat ze daadwerkelijk de gewenste voorontsteking aangeven, dus check op bovenstaande wijze.
Je kan dit tijdstip stellen door de contactpuntjes verder open te zetten (=vroeger) of nauwer (=later). Soms kun je ze ook goed stellen door de punten flink open te zetten en de schroef licht aan te draaien. Zet het vliegwiel in de juiste stand voor de gewenste voorontsteking en draai de punten even los en weer vast. Met een beetje mazzel staan ze nu precies zoals je wil.
In een ideale wereld staan nu je punten maximaal geopend (even je vliegwiel voorbij BDP draaien) tussen de 0,3 en 0,4mm. Soms staan ze zelfs bij 2mm voorontsteking nog maar maximaal 0,2mm open. Als ie goed loopt, lekker zo laten. Als het je ergert, een setje dure ori punten kopen, of in het ergste geval even je vliegwielspie checken. Mogelijk zit je vliegwiel iets gedraaid op de as. Als dat zo is, check de spiebaan in het vliegwiel en check de spie. Mogelijk hoef je alleen de spie even om te draaien, anders haal je een nieuwe.
Als je dit allemaal hebt uitgevoerd is je ontsteking goed afgesteld!!
Als je brommer nog steeds ploft, start hem dan eens en kijk of er een vonkenregen tussen de punten zit. Een vonkje af en toe is normaal, een soort van lasvonk niet. Je condensator is dan aan vervanging toe. Haal een dure originele. Een cheapie gaat meestal snel kaduuk, als hij in de doos niet al overleden is. Mocht je een condensator hebben waar nog geen draden op zitten, bedenk dat een condensator dood gaat van hitte. Solderen doe je dus in een keer kort met wat vloeimiddel. Ga je flink braden, dan zal hij het niet overleven.
Andere oorzaaken van ploffen zijn vaak de dop of de bobine, ook la gaat laatste zelden kapot. Meest wil een kapotte bobine het prima doen, maar gaat ie boven een bepaald toerental of temepratuur je motor laten ploffen en ploepen.