FS1 forum

Het motorblok van de FS1 is er in twee varianten, de vierbak en de vijfbak. De vierbak is het meest waarschijnlijk en kom je ook in negen van de tien gevallen tegen op een FS1. De vierbak loopt volgens fabrieksspecificaties onbegrensd ongeveer 75 km/h en de vijfbak kan zelfs snelheden hebben tot 95 km/h.
De fabrieksspecificatie houdt in dat het blok is opgebouwd zoals het door Yamaha bedoeld is, dus met (vaak) een originele FS1 cilinder en een 16mm carburateur. Met die set-up werden de FS1’s in veel landen verkocht als lichte motorfiets.

Max. snelheid
Klimvermogen
Type motor
Inlaat
Cilinderinhoud
Boring x slag
Compressie
Max. kracht
Max. koppel
Mengsysteem
Startsysteem
Transmissie

90-95 km/h
18 graden
Eéncylinder tweetakt
Roterende inlaat of membraan inlaat
49cc
40 x 39,7mm
6,9:1
6pk bij 9000 rpm
0,5kg∙m bij 8000 rpm
Autolube
Primaire kickstarter
5-bak

40 km/h
18 graden
Eéncylinder tweetakt
Roterende inlaat of membraan inlaat
49cc
40 x 39,7mm
7.1:1
2,7pk bij 5000 rpm
0,39kg∙m bij 4500 rpm
Autolube (of mengsmering)
Primaire kickstarter
4-bak

Om te gebruiken als bromfiets ligt de constructiesnelheid van de FS1 zoals deze oorspronkelijk bedacht is door Yamaha, dus als lichte motorfiets, veel te hoog voor de meeste landen en om aan de eisen voor een bromfiets te voldoen was Yamaha genoodzaakt om deze lichte motorfietsen dusdanig af te voeren zodat ze als bromfiets de weg op mochten.

Veranderingen aan de versnellingsbak, carburateur, cilinder en uitlaat werden uitgevoerd.

Deze veranderingen werden in combinatie met elkaar of soms zelfs allemaal uitgevoerd en dit resulteerde in een (trage) bromfiets.

Het voordeel van de bromfiets versie is natuurlijk wel het verbruik, dit ligt namelijk stukken lager dan bij de lichte motorfiets versie. Dit valt echter in het niet bij de nadelen ervan.

De zwakke punten van het FS1 motorblok zijn eigenlijk de koeling van de cilinder en de koppeling.
De cilinder heeft eigenlijk te kleine koelribben en dus een te klein oppervlak voor koeling. Daardoor wordt de cilinder (vooral bij warm weer) snel veel te heet. Dit kan resulteren in de bekende warm- of zelfs vastlopers.

De koppeling bestaat uit 2 gevoerde platen en 1 ongevoerde plaat. Dit is jammer genoeg wat weinig als je het vergelijkt met bromfietsen van andere merken uit dezelfde periode (denk aan Kreidler met 5 gevoerde en 4 ongevoerde platen).
Het resultaat is een slippende koppeling en dus snel versleten gevoerde platen.

Ook het koppelingswormpje schiet soms los. Dit onderdeel zorgt ervoor dat de beweging van de koppelingskabel om wordt gezet naar het duwen tegen een ijzeren staafje, welke vervolgens de koppelingsplaten van elkaar af duwt.

Originele Cilinder

Ongeveer het belangrijkste deel van het motorblok moet toch wel de cilinder zijn. Van de cilinder is best veel afhankelijk, want zonder cilinder, geen rijdende brommer! In dit gedeelte zal daarom ingegaan worden op de cilinders die door Yamaha voor de FS1 zijn geleverd.

Een originele Yamaha cilinder is te herkennen aan de opdruk “TUM 178” op 1 van de koelribben of aan een opdruk met drie cijfers (bijvoorbeeld "003") op het cilinderhemd (het gedeelte van de cilinder wat in het blok steekt).

Voor de duidelijkheid is dit gedeelte opgedeeld in 5 categorieën.  

378 Cilinder
De 378 cilinder is een in Nederland origineel geleverde cilinder. Deze cilinder is geleverd om de Nederlandse FS1’s 45 km/h te laten lopen. De cilinder heeft een extra kleine uitlaatpoort, en ook maar 2 spoelpoorten. De bovenste 2 spoelpoorten, zoals die bij snellere cilinders aanwezig zijn, zijn bij deze cilinder niet aanwezig. Deze cilinder is daarom erg sloom en is ook moeilijk snel te laten lopen.

2F2, 3E8, 2RU, 257 Cilinder
Deze cilinders zijn ook op de Nederlandse FS1’s standaard geleverd. Welk type cilinder waarop is gemonteerd ligt aan het model FS1.
De cilinders zijn geen snelheidsmonsters, maar beschikken over genoeg potentie om harder te lopen dan 45 km/h. Deze cilinders zullen met een snelle uitlaat en een 16mm carburateur rond de 60 km/h lopen.

F5B cilinder
De F5B cilinder is in het beginperiode van de FS1 geleverd op Nederlandse FS1’s. Deze cilinder is favoriet bij veel FS1 rijders vanwege zijn fijne rij-eigenschappen. De cilinder heeft genoeg potentie om hard te rijden. Met de juiste spullen (een snelle uitlaat en een 16mm carburateur) en goede vertanding, kan je met deze cilinder tegen de 70 km/h rijden. Deze cilinder is een echte koppelcilinder; veel kracht bij lage toeren. Hij is niet in staat zeer hoge toerentallen te produceren, maar daarvoor zeer robuust en met de juiste smering en goed warmrijden kan men een F5B cilinder lang probleemloos gebruiken.

FS1 cilinder
De FS1 cilinder is eigenlijk dé cilinder die gemonteerd hoort te zitten op een FS1 (volgens het allereerste ontwerp, als lichte motorfiets). Deze cilinder is origineel nooit geleverd op Nederlandse FS1 bromfietsen, omdat deze cilinder met de juiste onderdelen ongeveer 75 km/h hoort te rijden, met een 5 bak moet te topsnelheid volgens de folders zelfs 95 km/h zijn (onder uiterst gunstige omstandigheden).
De karakteristiek van deze cilinder is niet te vergelijken met de rest van de bestaande cilinders.
Als een rasechte 2-takt moet deze cilinder het vooral hebben van hoge toerentallen. Bij lagere toerentallen is er vaak “niemand thuis”, maar eenmaal op toeren gaat deze cilinder als een raket. Deze cilinders rijden vaak wel soepeler dan de imitatie FS1 cilinders, simpelweg omdat ze van hogere kwaliteit zijn.

474 00 cilinder
De 474 00 cilinder is een hele speciale cilinder. Deze cilinder is van aluminium gemaakt en is enkel en alleen te vinden op de FS50.
De FS50 is een lichte motorfiets met 5bak, welke gebouwd is in 1974 en 1975. Over deze cilinder is qua rijeigenschappen vrij weinig bekend omdat er bijna niemand gebruik van maakt. Ze zijn zeer moeilijk te vinden, ten eerste omdat ze alleen op de FS50 gebruikt werden (welke in Nederland praktisch niet verkocht werd) en ten tweede omdat ze van aluminium zijn, wat natuurlijk sneller kapot gaat dan een cilinder van gietijzer.

Aftermarket (imitatie) Cilinders

Aftermarket cilinders zijn zogenaamde “imitatie” cilinders. Deze cilinders zijn niet origineel door Yamaha uitgebracht, maar ter vervanging van de originele cilinders door andere producenten nagemaakt. De kwaliteit verschilt van producent tot producent. Er zijn goede imitatie cilinders te koop, maar ook slechte, snel, maar ook langzaam… Ook van deze cilinders zijn een hoop varianten gemaakt.

Aftermarket FS1
Dit is wel de meest bekende imitatie cilinder. Praktisch iedere FS1 liefhebber heeft ze wel eens gezien, of rijd er zelf mee.
Deze cilinders zijn over het algemeen vrij snel. Er zijn zowel 50cc als 60cc versies te koop. De 50cc cilinder is een echte toerencilinder, deze moet het echt hebben van z’n hoge toeren (gelijk aan, of soms nog veel meer als een echte originele FS1 cilinder).
Vaak slijten deze cilinders relatief gezien vrij snel. Alhoewel het vaker afhankelijk is van de kwaliteit van de zuiger, dan vande kwaliteit van de cilinder. Deze cilinders kunnen hard lopen, maar dan in hoge toeren. Ook de poorttiming (de grootte van de poorten, hoe lang ze open staan) kan per producent of zelfs per cilinder verschillen. Er zijn imitatie cilinders die maar 75 km/h rijden, maar ook nog genoeg kracht onderin hebben. Er zijn ook gevallen van cilinders die 85 km/h lopen maar onderin totaal niet trekken. Je moet net geluk hebben dat je een cilinder vind die bij je wensen past.
Over het algemeen rijden ze wel hard (70 á 75 km/h). De 60cc cilinder heeft meer kracht onderin, wat door de grotere boring(43mm tegenover de 40mm van de 50cc versie) komt. Over het algemeen trekken deze cilinders harder dan zijn 50cc broertje, ook vallen ze minder snel dood bij tegenwind, en komen ze beter van de 3^e versnelling naar de 4^e versnelling.

Aftermarket F5B
Deze cilinder heeft ongeveer dezelfde karakteristieken als een originele F5B cilinder; veel kracht onderin, en een redelijk hoge top. Ook deze cilinder is er in een 50cc en in een 60cc uitvoering. De 60cc cilinder is daarbij een echte koppelcilinder, met een hogedruk-kop rijd dit als een traktor! Voor de rest geldt voor deze cilinders hetzelfde als de aftermarket FS1 cilinders qua kwaliteitseigenschappen. De snelheid van deze cilinders ligt rond de 70 km/h, maar ook hier zijn weer uitzonderingen in.

Aftermarket Z1
De Z1 cilinder is ook een bekende imitatie cilinder. Deze cilinder is oorspronkelijk gefabriceerd door Zeta. Deze cilinder is origineel alleen geleverd als een 50cc versie. Het is een vrij snelle cilinder, vergelijkbaar qua rijeigenschappen met een originele FS1 cilinder. De kwaliteit is over het algemeen beter als een willekeurige imitatie FS1 cilinder. Deze cilinders rijden zo’n 80 á 85 km/h.
Het schijnt dat deze cilinders opnieuw geproduceerd worden door Parmakit, deze fabrikant heeft alle oude gietmallen van Zeta opgekocht.
Tevens zijn van deze cilinder weer imitaties gezien, met de kentekening "Z1" omgekeerd op de koelrib.

Aftermarket aluminium cilinders
Een speciale soort cilinder zijn de aluminium cilinders. Deze zijn geleverd door de merken Athena, Biturbo en Eurocilindro. Vaak komen ze allemaal uit dezelfde fabriek. Tussen de koelribben staat vaak “Eurocilindro”, en op sommige aluminium cilinders op de bovenste koelribben iets in de trend van “AJH Motor Import”. Deze cilinders hebben een Nicasil wand, welke zeer slijtvast is, ook zijn deze cilinders geleverd met goede kwaliteitszuigers van Asso met een enkele zuigerveer.
Deze cilinders zijn altijd als 60cc cilinders geleverd, er zijn geen aftermarket 50cc cilinders gemaakt van aluminium.
Deze cilinders steken met kop en schouders boven de rest van de cilinders uit wat betreft slijtvastheid, dit omdat een Nicasil wand praktisch niet slijt. Ook zijn dit de snelste aftermarket cilinders “uit de doos”. Vaak lopen deze cilinders 85 km/h of harder en hebben ook genoeg kracht bij lage- en middelmatige toerentallen. Ze behoeven wel veel aandacht, deze cilinders moeten altijd goed warm gereden worden.